آبکاری بر روی انواع پلاستیک ، فلز ، شیشه ، رزین و …
از ويژگي هاي قابل اهميت تکنيکهاي پوشش دهي تحت خلأ، قابليت بکار گيري يکسان آنها براي پوشش دهي
جنسهاي بسيار متفاوت مي باشد . بطور کلي از اين تکنيکها براي پوشش دادن جنسهاي مختلف فلزي، پلاستيکي، شيشهاي و يا کاغذي ميتوان استفاده نمود.
- پلاستيک ها
پوشش دهي فلزي پلاستيکها امروزه اهميت بسياري پيدا کرده است و روز به روز موارد استفاده بيشتري پيدا
ميکند. جنس پلاستيکهاي مصرفي بر حسب نوع کاربرد آنها و خصوصيات مورد انتظار متفاوت مي باشد . بر
همين اساس قابليت آبکاري بر روي پلاستيکهاي مختلف مطرح مي گردد. روشهاي الکترولس براي ابکاري
پلاستيکها براي همه جنسها قابل استفاده و يا کاملاً يکسان نمي باشند، اما تکنيکهای تحت خلأ را مي توان
بطور يکسان براي بسياري از انواع پلاستيکها بکار برد. پلاستيکهاي قابل استفاده عبارتند از:
الف) پلي استاله ا: به راحتي توسط تبخير حرارتي در خلأ پوشش د اده مي شوند و بدين منظور از پوشش
بسياري از فلزات که مهمترين انها آلومينيوم است، استفاده ميشود.
ب) پلي آکريليکها : پوشش دهي آنها توسط روش تبخير حرارتي و يا اشعه الکتروني امکان پذير بوده و عمدتاً
از پوشش آلومينيوم، موليبدن، فولاد، مس و يا آلياژ نيکل- مس بدين منظور استفاده ميشود.
پليمرهاي سلولزي ( عمدتاً استات و ، (ABS) ج) ساير پليمرها : شامل پلي آکريلونيتريل – بوتادي ن- استايرن
بوتيلات سلولز ) ، رزينهاي فنوليک، پلي کربناتها، پلي اتيلن، پل پروپيلن و پلي اتيلن ترفتالات نيز به سهولت
توسط اغلب روشهاي تحت خلأ قابل پوشش دهي ميباشند.
بسياري از پلاستيکهاي معرفي شده در شرايط دما و فشار اتاقک خلأ دستگاههاي پوشش دهي به روش
تبخير حرارتي پايداري کافي نداشته و اجزا و افزودنيهاي فرار آنها تبخير مي گردند . براي جلوگيري از اين
پديده و اثرات نامطلوب آن بر روي کيفيت پوششهاي ايجاد شده و شرايط عملکرد دستگاهها، اغلب لازم است
که سطح اين اجسام پيش از پوشش دهي فلزي توسط لاکهايي از جنس رزينهاي ترموست شونده يک
پوشش ابتدايي داده شود.- فلزات
اغلب فلزات ( آلياژها، عناصر و … ) توسط روشهاي م ختلف تحت خلأ قابل پوشش دهي مي باشند و
محدوديت چنداني براي آنها وجود ندارد . اين نوع پوششها اغلب براي ايجاد لايه هاي خارجي محافظ در- مقابل خورندگي، سايش و ساير شرايط محيطي بر روي فلزات ( عمدتاً به روش تابش الکتروني يا روش اغتشاشي )
انجام مي شود. در برخي موارد نيز مانند کاسه چراغ خودروها هدف از پوشش دهي فلزات ايجاد سطوح
يکنواخت و صيقلي (آيينهاي ) از جنس يک فلز مناسب بر روي آنها مي باشد. در مواردي که صيقلي و شفاف
بودن سطح فلز اهميت داشته باشد، اغلب استفاده از پوششهاي اوليه اي از انواع ذکر شده براي پلاستيکها در
مورد فلزات نيز مناسب خواهد بود. - شيشه
ايجاد پوششهاي فلزي بر روي شيشه اغلب براي کاربردهاي تزئيني و يا آيينه کاري انجام مي شود. آيينههايي
که به روشهاي پوشش دهي تحت خلا ساخته مي شوند از نظر يکنواختي و صيقلي بودن سطوح و نيز
چسبندگي پوشش بر روي سطح شيشه و دوام آنها نسبت به روشهاي متداول آيينه کاري مناسبتر مي باشند .
ايجاد پوششهاي زينتي بر روي شيشه نيز اغلب توسط اين روشها انجام ميشود.
علاوه بر اين پوش دهي شيشه در ساخت وسايل اپتيکي، شيشه هاي فتوکرميک و لنزهاي عکاسي نيز
ميتواند مورد استفاده قرار گيرد . اين نوع پوششها را نمي توان توسط روشهاي تبخير حرارتي تحت خلأ ايجاد
نمود و لزوماً بايد از روشهاي پيچيده تر و پيشرفته تري نظير پوشش دهي اغتشاشي ( اسپاترينگ ) تحت خلأ
استفاده شود.- کاغذ
ايجاد پوششهاي فلزي بر روي کاغذ يا مقوا به دو منظور مي تواند انجام پذيرد. مورد اول براي تهيه کاغذهاي
بسته بندي مواد غذايي و دارويي جهت ايزوله کردن اينگونه مواد از محيط و ممانعت از ورود هوا و ميکروبها
که باعث فساد محصولات مزبور مي گردند، يک لايه روکش داخلي (لفاف) از جنس آلومينيوم بر روي سطح
کاغذ پوشش مي دهند ( اين پوشش را نهايتاً توسط يک لايه پوشش انتهايي پلاستيکي روکش مي دهند ) - مورد دوم جنبه زينتي داشته و سطح خارجي کاغذهاي بسته بندي را بصورت شکلها و قطعات مختلف
بوسيله فلزات و در رنگهاي گوناگون پوشش ميدهند.